TÜRKİYE'DE MADENCİLİK

TÜRKİYE'DE MADENCİLİĞİN GENEL ÖZELLİKLERİ

• Maden çeşitliliğinin en fazla olduğu bölge Doğu Anadolu Bölgesi, Yukarı Fırat Bölümüdür.
• Ülkemizde maden çeşitliliği fazladır. Bunun nedeni farklı jeolojik devirlerde oluşmuş arazilerin bulunmasıdır.
• Maden ihracatımız, İthalatımıza göre daha azdır.

MADENCİLİKLE İLGİLİ TERİMLER

•  REZERV: Yeraltında bulunan toplam maden miktarıdır.
•  TENÖR: Yeraltından çıkartılan toplam malzeme içinde bulunan aranan maden miktarıdır.
•  TÜVENAN: Yeraltından diğer malzemelerle karışık halde çıkartılan maden.

BİR MADENiN İŞLETİLMESİ İÇİN GEREKLİ KOŞULLAR

• Rezerv yeterli olmalıdır.
• Tenör yüksek olmalıdır.
• Ulaşım kolay olmalıdır.
• Yeterli sermaye bulunmalıdır (Türkiye’de en önemli sorun)
• İş gücü (Ülkemizde Önemli bir sorun değildir)
• Resmi izin ve ruhsatlar alınmalıdır.

TÜRKİYE’DE MADENCİLİĞİ DESTEKLEYEN KURULUŞLAR

•  MTA (Maden tetkik arama kurumu)
•  TAEK (Türkiye Atom Enerjisi Kurumu)
•  Etibank
•  Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı.

TÜRKİYE’DE ÇIKARTILAN MADENLER

METALLER

       DEMİR: Sivas (Divriği), Malatya (Hekimhan – Hasançelebi), Balıkesir (Eymir). Karabük, Ereğli, Sivas, İskenderun ve İzmir’de Demir çelik fabrikaları bulunmaktadır.

        BAKIR: Artvin (Murgul), Kastamonu (Küre), Elazığ (Maden), Diyarbakır (Ergani), Rize (Çayeli).       

   KROM: Elazığ (Guleman), Erzincan, Fethiye, Dalaman, Kütahya. Çıkartılan krom Antalya ve Elazığ Ferro krom tesislerinde işlenir.

        KURŞUN VE ÇİNKO: Elazığ (Keban), Kayseri. Başlıca çıkarım ve işleme alanlarıdır.

        TUNGSTEN (VOLFRAM): Bursa (Uludağ).

        CİVA: İzmir (Ödemiş – Karaburun), Konya Sarayönü.

        ALTIN: Bergama, Gümüşhane, Uşak.

        BOKSİT (ALÜMİNYUM): Antalya (Akseki), Konya (Seydişehir), Muğla (Milas).

        MANGANEZ: Adana (Ceyhan), Denizli, Artvin (Borçka).

        MANYEZİT: Eskişehir, Kütahya, Balıkesir, Bursa.

TAŞLAR

OLTU TAŞI: Erzurum (Oltu).

LÜLE TAŞI: Eskişehir.

     

MERMER:Afyon, Marmara Adası.

     

ZIMPARA TAŞI: İzmir, Muğla, Aydın.

    

BARİT: Antalya, Muş.

FELDİSPAT: Muğla (Milas), Bilecik (Söğüt), İstanbul (Şile, Kemerburgaz), Manisa (Demirci).

TUZLAR

SOFRA TUZU:

Göller: Tuz Gölü, Meke Tuzlası.

Kaya Tuzu: Çankırı, Kırşehir, Kars.

Deniz: İzmir (Çamaltı Tuzlası).

BOR: Balıkesir (Susurluk), Kütahya (Emet), Eskişehir (Seyitgazi).

     

SODA: Van Gölü.

     

TRONA: Ankara.

     

KÜKÜRT: Isparta (Keçiborlu)

     

FOSFAT: Mardin (Mazıdağı)

ASBEST (AMYANT): Eskişehir, Erzincan, Hatay.

ENERJİ KAYNAKLARI

      A) YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI

HİDROELEKTRİK: Santral sayısı en fazla olan enerji kaynağı. Türkiye elektrik üretiminin yaklaşık dörtte biri. Enerji potansiyeli en fazla olan barajlarımız sırasıyla; Atatürk, Karakaya ve Keban’dır. Enerji üretimi iklim ve yer şekilleriyle doğrudan bağlantılıdır. En fazla potansiyele sahip bölge Doğu Anadolu Bölgesidir.

JEOTERMAL: Aydın (Germencik, Salavatlı), Denizli ( Sarayköy, Kızıldere), Çanakkale (Tuzla).

RÜZGAR: Kıyı bölgeler üretim açısından daha elverişlidir. En fazla santral bulunan il İzmir, en fazla üretime sahip il Balıkesir’dir.

     

GÜNEŞ: Kullanıma uygun olan bölgeler; Güneydoğu Anadolu, Akdeniz ve Ege Bölgesidir. Kullanımın en yaygın olduğu bölge Akdeniz bölgesidir. Elektrik üretilen alanlar, İstanbul, Denizli ve Konya’dır.

DALGA: Türkiye’de üretim yoktur üretime uygun alanlar Karadeniz ve Akdeniz kıyı kesimidir.

BİYOMAS (BİYOKÜTLE): Doğa’da bulunan bitkiler, hayvansal ve evsel atıkların       değerlendirilmesiyle enerji üretimidir.

B) YENİLENEMEYEN ENERJİ KAYNAKLARI

PETROL:Batman, Adıyaman, Siirt, Diyarbakır.

Rafineriler: Batman, Mersin (Ataş), İzmir (Aliağa), İzmit (İpraş), Kırıkkale (Orta Anadolu)

DOĞAL GAZ: Türkiye Elektrik üretiminde en büyük paya sahip olan kaynak.  Kırklareli (Hamitabat), Mardin (Çamurlu).

Elektrik Üretimi: Kırklareli (hamitabat), İstanbul (Ambarlı), Bursa (Ova Akça)

LİNYİT: Rezerv Ege ve Doğu Anadolu’da fazladır. Manisa (Soma), Kütahya (Tunçbilek, Seyitömer, Tavşanlı), Muğla (Yatağan), Amasya (Çeltek), Afşin -  Elbistan (Kahramanmaraş en fazla kömür işleme ve enerji üretme potansiyeli olan santraldir.), Bursa (Orhaneli), Ankara (Beypazarı) başlıca çıkarım alanlarıdır. Bu alanların yakınında Linyitle çalışan Termik santrller kurulmuştur.

TAŞKÖMÜRÜ: Zonguldak çevresi (Karadon, Kozlu, Amasra).

Elektrik Üretimi: Zonguldak (Çatalağzı), Adana (Sugözü).

NÜKLEER ( Uranyum – Toryum): Manisa (Gördes), Çanakkale (Ayvacık), Uşak (Eşme), Yozgat (Sorgun).

Günümüzde nükleer enerjiden elektrik üretimi yapılmamaktadır. Kurulması planlanan santraller Mersin (Akkuyu), Sinop santralleridir.

ASFALTİT: Şırnak çevresinde çıkartılır. Silopi’de asfaltit ile çalışan santral bulunmaktadır.

KAYA GAZI: Ülkemizde çıkartımı yapılmamaktadır. Diyarbakır (Sarıbuğday-1) kuyusunda sondaj çalışmalarının 2014 yılı içinde tamamlanması beklenmektedir.

METAN HİDRAT (BUZ GAZI): Karadeniz tabanında önemli rezerv olduğu düşünülmektedir. Ülkemizde çıkarımı yapılmamaktadır.