TÜRKİYE'DE TARIM

TARIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

FİZİKİ

• 
  
•               YER ŞEKİLLERİ.
•               İKLİM.
•               TOPRAK

BEŞERİ

•          TOPRAK BAKIMI.
•          SULAMA.
•          GÜBRELEME VE ZİRAİ İLAÇ KULLANIMI.
•          TOHUM ISLAHI.
•          MAKİNE KULLANIMI.
•          ÇİFTÇİ EĞİTİMİ.
•          TARIMSAL KREDİLERİN ARTIRILMASI.

TARIMI DESTEKLEYEN KURULUŞLAR

•       ÇAYKUR
•       TMO (TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ)
•       FİSKOBİRLİK.
•       TARİŞ.
•       ÇUKABİRLİK.
•       PANKOBİRLİK.
•       ANTBİRLİK.
•       MARMARA BİRLİK.
•       TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ.
•       ZİRAAT BANKASI.
•       ZİRAAT ODALARI.

TARIM YÖNTEMLERİ

A) MODERN (İNTANSİF – SULU – MAKİNELİ –İNCE)

•    VERİM YÜKSEK.
•    DOĞAYA BAĞIMLILIK AZ.
•    MAKİNE KULLANIMI YAYGIN.
•    ÜRETİMDE DALGALANMA AZ.
•   SULAMA SORUNU YOK.
•    MARMARA, EGE VE AKDENİZ BÖLGELERİ.

B) EKSTANSİF  (İLKEL – KABA – KURU – NADAS – YAYGIN)

•   VERİM AZ.
•   İKLİME BAĞIMLILIK FAZLA.
•   ÜRETİMDE DALGALANMA FAZLA
•   SULAMA YETERSİZ.
•   MAKİNE KULLANIMI AZ.
•   DOĞU KARADENİZ VE DOĞU ANADOLU’DA YAYGIN YER ŞEKİLLERİ.
•   İÇ ANADOLU’DA YAYGIN SULAMA YETERSİZ.

C) NÖBETLEŞE( MÜNAVEBELİ) EKİM

•  TOPRAĞIN BOŞ BIRAKILMADAN HER YIL BAŞKA BİR ÜRÜN EKİLMESİDİR.
• TEMEL AMAÇ EROZYONDAN KORUNMAK VE TOPRAKTA MİNERAL BİRİKİMİNİ SAĞLAMAKTIR.
• İÇ ANADOLU BÖLGESİNDE BİR YIL, ŞEKERPANCARI BİR YIL BAKLAGİL EKİLMESİ.

D) MONOKÜLTÜR (PLANTASYON)

• GENİŞ ALANLARDA TEK BİR TARIM ÜRÜNÜNÜN YETİŞTİRİLMESİDİR.
• DOĞU KARADENİZDE ÇAY, ANAMUR ÇEVRESİNDE MUZ  YETİŞTİRİCİLİĞİ BUNA ÖRNEKTİR.

TÜRKİYE’DE YETİŞTİRİLEN TARIM ÜRÜNLERİ

TAHILLAR

 BUĞDAY: TEMEL BESİN MADDEMİZİ OLUŞTURUR. UNLU MAMÜLLER VE ALKOLLÜ İÇECEK SANAYİSİNDE HAMMADDE OLARAK KULLANILIR.

 ARPA: YEM ÜRETİMİNDE VE ALKOLLÜ İÇECEK SANAYİSİNDE HAMMADDE OLARAK KULLANILIR.

      

YULAF: UNLU MAMÜLLER SANAYİSİNDE HAMMADDE OLARAK KULLANILIR BAZI BÖLGELERDE YEM BİTKİSİ OLARAK DA KULLANILMAKTADIR.

      

ÇAVDAR: UNLU MAMÜLLER SANAYİSİNDE HAMMADDE OLARAK KULLANILIR.

SOĞUĞA EN DAYANIKSIZI BUĞDAY EN DAYANIKLISI ÇAVDARDIR. İLKBAHAR YAĞIŞLI YAZ KURAK OLAN İKLİMDE YETİŞİRLER. EN FAZLA ÜRETİMİ YAPILAN BÖLGE İÇ ANADOLU BÖLGESİDİR. ÖZELLİKLE BUĞDAY TEMEL BESİN MADDESİ OLDUĞU İÇİN ÜRETİM TÜKETİMİ KARŞILAMAZ BU NEDENLE İHRAÇ EDİLMEZ.

 MISIR: SULAMA SORUNU OLMAYAN BÖLGELERDE TARIMI YAYGINDIR. SON YILLARDA EKONOMİ DEĞERİNİN ARMASIYLA BİRLİKTE DOĞAL YETİŞME ORTAMI OLAN KARADENİZ BÖLGESİNDEN ÇOK AKDENİZ BÖLGESİNDE YETİŞTİRİLMEYE BAŞLANMIŞTIR.

PİRİNÇ: BOL SU, EĞİMSİZ ARAZİ VE SICAKLIK İSTEYEN BİR BİTKİDİR. BU NEDENLE AKARSU BOYLARINDA OLUŞTURULAN GÖLETLERDE TARIMI YAPILIR. EN FAZLA ÜRETİLDİĞİ BÖLGE MARMARA BÖLGESİDİR. ÜRETİMİ SAĞLIK KOŞULLARI NEDENİYLE DEVLET KONTROLÜNDEDİR.

MEYVELER

A)SOĞUĞA DAYANIKLI

ELMA: ÜRETİMİNDE AKDENİZ VE İÇ ANADOLU BÖLGELERİ BİRİNCİ SIRADADIR.

KAYISI: ÜRETİMDE DOĞU ANADOLU BÖLGESİ BİRİNCİ SIRADADIR.

ÜZÜM: EN FAZLA ÜRETİM EGE BÖLGESİNDE YAPILMAKTADIR. İÇ BÖLGELERDE YETİŞTİRİLEN CİNSLER İSE ÇOĞUNLUKLA ÇEKİRDEKLİ VE ŞARAPLIK ÜZÜM ÖZELLİĞİ GÖSTERİR.

B)SOĞUĞA DAYANIKSIZ

FINDIK: EN FAZLA ÜRETİM KARADENİZ BÖLGESİNDE ORTA KARADENİZ BÖLÜMÜNDEDİR.

İNCİR: EGE BÖLGESİ ÜRETİMDE İLK SIRADADIR.

TURUNÇGİLLER: ÜRETİMDE AKDENİZ BÖLGESİ BİRİNCİ SIRAYI ALIR TAKİP EDEN BÖLGE EGE BÖLGESİDİR.

      

MUZ:AKDENİZ BÖLGESİ ÜRETİMDE BİRİNCİ SIRADA YERALIR.

KİVİ: ILIMAN İKLİM KOŞULLARINDA YETİŞEBİLEN BİR ÜRÜNDÜR KARADENİZ BÖLGESİ ÜRETİMDE BİRİNCİ SIRADADIR.

      

ŞEFTALİ: KIŞ ILIKLIĞI İSTEYEN BİR ÜRÜNDÜR EN FAZLA MARMARA BÖLGESİNDE YETİŞTİRİLİR.

BAKLAGİLLER

 NOHUT - MERCİMEK:  İLKBAHAR MEVSİMİ YAĞIŞLI YAZ MEVSİMİ KURAK OLAN BÖLGELER YETİŞTİRİLMELERİ AÇISINDAN AÇISINDAN UYGUNDUR. NOHUT ÜRETİMİNİN EN FAZLA OLDUĞU BÖLGE İÇ ANADOLU BÖLGESİDİR.

KIRMIZI MERCİMEK ÜRETİMİNDE GÜNEYDOĞU ANADOLU, YEŞİL MERCİMEK ÜRETİMİNDE İÇ ANADOLU BÖLGESİ BİRİNCİ SIRADADIR.

FASULYE: SULAMA OLANAKLARININ GELİŞMİŞ OLDUĞU BÖLGELER TARIMI İÇİN       UYGUNDUR TÜRKİYE ÜRETİMİNDE İLK SIRAYI İÇ ANADOLU BÖLGESİ ALIR.

SEBZECİLİK

SULAMA KOŞULLARI ELVERİŞLİ OLAN VE ORTALAMA SICAKLIĞIN YÜKSEK OLDUĞU BÖLGELER SEBZE ÜRETİMİ İÇİN UYGUN ALANLARDIR. AKDENİZ KIYI KESİMİ, KIYI EGE VE GÜNEY MARMARA ÜLKEMİZDE SEBZE ÜRETİMİNİN EN YAYGIN OLDUĞU BÖLGELERDİR. BU ALANLARDA KIŞ ILIKLIĞI NEDENİYLE SERACILIK (TURFANDACILIK) YAPILMAKTADIR.

ENDÜSTRİ BİTKİLERİ

     

TÜTÜN: ÜRETİMİ DEVLET KONTROLÜNDEDİR AMAÇ KALİTEYİ KORUMAKTIR. ÜRETİMDE BİRİNCİ SIRADA EGE İKİNCİ SIRADA KARADENİZ BÖLGESİ GELİR.

     

ÇAY: EĞİMLİ YAMAÇLARIN, YIKANMIŞ TOPRAĞIN VE BULUTLU GÜN SAYISININ FAZLA OLDUĞU BÖLGELER TARIMI AÇISINDAN UYGUNDUR. EN FAZLA ÜRETİM DOĞU KARADENİZDEDİR. HASATTAN SONRA KISA SÜREDE İŞLENMESİ GEREKTİĞİ İÇİN ÇAY İŞLETMELERİ ÜRETİM ALANI ÇEVRESİNDEDİR.

  

 KOLZA (KANOLA): TRAKYA’DA YETİŞTİRİLEN YAĞ BİTKİSİDİR.

ASPİR: YEMEKLİK VE ENDÜSTRİYEL YAĞ YAPIMINDA KULLANILAN BİR BİTKİDİR ÜRETİMİNDE İÇ ANADOLU BÖLGESİ BİRİNCİ SIRADA YERALIR.

SUSAM: UNLU MAMÜLLER VE YAĞ ÜRETİMİNDE KULLANILIR. ÜRETİMİNDE EGE BÖLGESİ BİRİNCİ SIRADADIR.

YER FISTIĞI: AKDENİZ BÖLGESİ ÜRETİMDE BİRİNCİ SIRADA YERALIR.

 PAMUK: YAZ MEVSİMİNİN KURAK VE SICAK OLDUĞU BÖLGELERDE SULAMAYLA TARIMI YAPILAN BİR ÜRÜNDÜR. ÜRETİMDE GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ BİRİNCİ SIRADADIR.

 HAŞHAŞ (AFYON): YAĞ ÜRETİMİNDE VE NARKOZ YAPIMINDA KULLANILIR. UYUŞTURUCU OLARAK KULLANILABİLDİĞİ İÇİN ÜRETİMİ DEVLET KONTROLÜNDEDİR. ÜRETİMDE EGE BÖLGESİ BİRİNCİ SIRADADIR.

 KETEN: HALAT, KUMAŞ YAPIMINDA KULLANILIR ÜRETİMDE  BATI KARADENİZ BİRİNCİ SIRADADIR.

 KENEVİR: DOKUMA VE YAĞ ÜRETİMİNDE KULLANILIR ÜRETİMDE ORTA KARADENİZ (SAMSUN) BİRİNCİ SIRADA YERALIR. UYUŞTURUCU YAPIMINDA KULLANILABİLDİĞİ İÇİN ÜRETİMİ DEVLET KONTROLÜNDEDİR.

 ZEYTİN: KOZMETİK, YAĞ, YAKACAK (PİRİNA) VE SOFRALIK OLARAK KULLANILIR. ÜRETİMDE EGE BÖLGESİ BİRİNCİ SIRADADIR.

AYÇİÇEĞİ: YAĞ ÜRETİMİNDE KULLANILIR. ÜRETİMDE MARMARA BÖLGESİ BİRİNCİ SIRADA YERALIR.

ŞEKER PANCARI: HER BÖLGEDE TARIMI YAPILABİLİR ANCAK, KARADENİZ KIYI KESİMİNDE YAZĞIŞ MİKTARININ FAZLA OLMASININ ŞEKER ORANINI DÜŞÜRMESİ, EGE VE AKDENİZ KIYI KESİMİNDE DAHA ÇOK GELİR GETİREN ÜRÜNLERİN TERCİH EDİLMESİ, GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE İSE YAZ KURAKLIĞI NEDENİYLE TARIMI YAYGIN DEĞİLDİR. HASATTAN SONRA KISA SÜREDE İŞLENMESİ GEREN BİR ÜRÜN OLDUĞU İÇİN TARIM ALANLARI İLE ŞEKER FABRİKALARI BİRBİRİNE YAKINDIR. ŞEKER ÜRETİMİNDEN SONRA KALAN POSA (KÜSPE) HAYVAN YEMİ OLARAK KULLANILDIĞI İÇİN ŞEKER PANCARI ÜRETİM ALANLARI İLE BÜYÜKBAŞ HAYVANCILIK TESİSLERİ YAKINDIR.GÜL

ANASON: ALKOLLÜ İÇKİ SANAYİSİNDE KULLANILIR. ÜRETİMİNDE AKDENİZ BÖLGESİ BİRİNCİ SIRADADIR.

SOYA FASULYESİ: SULAMA SORUNU OLMAYAN BÖLGELERDE TARIMI YAPILABİLİR. DOĞAL YETİŞME ORTAMI KATADENİZ BÖLGESİDİR. SON YILLARDA EKONOMİK GETİRİSİNİN ARTMASIYLA BİRLİKTE ÜRETİMDE AKDENİZ BÖLGESİ BİRİNCİ SIRAYI ALMIŞTIR.